Αλέξανδρος ο Τραλλιανός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξανδρος ο Τραλλιανός
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ἀλέξανδρος ὁ Τραλλιανός (Ελληνικά)
Γέννηση525[1]
Τράλλεις[2]
Θάνατος605
Ρώμη
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά[3][4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός[2][1][5]
Περίοδος ακμής6ος αιώνας[5]
Οικογένεια
ΑδέλφιαΑνθέμιος ο Τραλλιανός
Olympios of Tralles
Metrodorus
Dioscorus of Tralles
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αλέξανδρος ο Τραλλιανός (πολυτονικό: Ἀλέξανδρος ὁ Τραλλιανός, λατινικά: Alexander Trallianus, 525 – 605) ήταν Βυζαντινός Μικρασιάτης ιατρός από τις Τράλλεις της Λυδίας και ένας από τους πιο διακεκριμένους ιατρούς της ύστερης αρχαιότητας.[6][7]

Χρονολόγηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεωρείται πως έζησε στον 6ο αιώνα καθώς στα γραπτά του αναφέρει τον επίσης ιατρό του 6ου αιώνα Αέτιο τον Αμιδηνό,[8] ο οποίος δεν ξεκίνησε να γράφει τις πραγματείες του παρά μόνο στο τέλος του 5ου ή τις αρχές του 6ου αιώνα. Παράλληλα γίνονται αναφορές στον Αλέξανδρο τον Τραλλιανό από τον ιατρό Παύλο τον Αιγινήτη[9] ο οποίος έζησε τον 7ο αιώνα, και ο Αλέξανδρος αναφέρεται ως σύγχρονος του ιστορικού Αγαθία του Σχολαστικού[10] του οποίου τα συγγράμματα έχουν ως σημείο εκκίνησης το ξεκίνημα της βασιλείας του Ιουστίνου Β´ το 565.[11]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας του ήταν επίσης ιατρός και ονομάζονταν Στέφανος, ενώ είχε επίσης και 4 αδέρφια, τους Ανθέμιο, Διόσκουρο, Μητρόδωρο, και Ολύμπιο οι οποίοι ήταν όλοι διακεκριμένοι στα επαγγέλματα με τα οποία ασχολούνταν.[12] Ο Αλέξανδρος κατείχε μεγάλη εμπειρία και μεγάλη φήμη ως ιατρός η οποία τον συνόδευε όχι μόνο σε Κωνσταντινούπολη και Ρώμη, αλλά και σε άλλες περιοχές στις οποίες ταξίδευε όπως η Ιβηρική χερσόνησος, Γαλατία, και άλλες περιοχές της Ιταλικής χερσονήσου,[13] και συχνά αποκαλούνταν Αλέξανδρος ο Ιατρός.

Θεωρείται ο πρώτος ο οποίος έκανε χρήση του όρου επιστήμονας για να περιγράψει την ιδιότητα του ιατρού.[6] Ωστόσο μια από τις πιο ιδιόμορφες πρακτικές του Αλέξανδρου, ήταν η μυστικιστική χρήση των φυλαχτών και των επικλήσεων. Για παράδειγμα, για την θεραπεία του πυρετού σύστηνε την χρήση φύλλου ελιάς πάνω στο οποίο θα έπρεπε να αναγραφεί με μελάνι η ακολουθία γραμμάτων κα ροι α, και το φύλλο κατόπιν θα έπρεπε να κρεμαστεί γύρω από το λαιμό ως φυλαχτό.[14]Σε άλλη περίπτωση που αφορούσε την αντιμετώπιση της ποδάγρας αναγράφει πως εξόρκιζε την ασθένεια αναφωνόντας την ονομασία Ἰαὼ Σαβαὼθ καθώς και Ἰαὼ, Σαβαὼθ, Ἀδοναὶ, Ἐλωί, πιθανώς μια ένδειξη πως ο ίδιος ήταν Χριστιανός ή Ιουδαίος στο θρήσκευμα.

Ο Γερμανός λόγιος του 17ου αιώνα Γιόχαν Άλμπερτ Φαμπρίκιος θεωρούσε πως ο Αλέξανδρος ανήκε στην αρχαία ιατρική σχολή των Μεθοδικών, ωστόσο αυτό δεν έχει γίνει πλήρως αποδεκτό.

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξεκίνησε να γράφει σε αρκετά μεγάλη ηλικία,[15]χρησιμοποιώντας την εμπειρία που είχε αποκομήσει όλα τα χρόνια που εργάζονταν ως ιατρός, αλλά πλέον είχε γίνει πολύ μεγάλος και δεν του είχαν απομείνει πολλές φυσικές δυνάμεις για την συνέχιση της εξάσκησης του επαγγέλματος. Ο τρόπος γραφής του δεν ήταν ιδιαίτερα κομψός, ωστόσο ήταν λιτός, άμεσος και καθαρός, και χρησιμοποιούσε κοινές και κατανοητές εκφράσεις για την περιγραφή των όρων.[15]

Το κύριο έργο του ήταν το 12τομο έργο Θεραπευτικά , το οποίο κατά την Αναγέννηση έγινε γνωστό στα λατινικά ως Alexandri Yatros Practica και είχε πολλές ανατυπώσεις, ενώ η πρώτη έντυπη έκδοση του στο αρχικό κείμενο των ελληνικών έγινε στο Παρίσι το 1548. Εμφανίζεται επίσης να έχει γράψει αρκετές άλλες μελέτες οι οποίες δεν διασώζονται, όπου ασχολήθηκε με τη μελαγχολία και τις αυτοκτονικές τάσεις που αυτή οδηγεί, κατάγματα, πληγές της κεφαλής, ούρα και άλλα πολλά θέματα.[16]Ο ίδιος αναφέρει 2 άλλα έργα του τα οποία μεταφράστηκαν στα Αραβικά, και τα οποία σχετίζονταν με τις παθήσεις των ματιών και την πλευρίτιδα αντίστοιχα.

Το άλλο έργο του το οποίο διασώζεται και είναι σχετικά γνωστό είναι μια σύντομη πραγματεία με τίτλο Περὶ Ἑλμίνθων (γνωστό στα λατινικά ως De Lumbricis), όπου μη μπορώντας να διαγνώσει την ασθένεια που ταλαιπωρούσε το παιδί ενός φίλου του, κατέγραψε όλες του τις γνώσεις του σχετικά με τα εντερικά παράσιτα και τα θεραπευτικά μέσα για την αντιμετώπιση τους στο σύγγραμμα αυτό.[7] Το αρχικό κείμενο της πραγματείας αυτής εκδόθηκε έντυπα το 1570 στη Βενετία από τον Τζερόνιμο Μερκουριάλι.

Του αποδίδονται μερικές φορές και 2 άλλα έργα σχετικά με μια συλλογή ιατρικών θεμάτων και μια πραγματεία σχετικά με τον πυρετό, τα συγκεκριμένα όμως πιθανώς ανήκουν στον Αλέξανδρο τον Αφροδισιέα του 3ου αιώνα μ.Χ.[17][18][19][20].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Александр Тралесский» (Ρωσικά)
  2. 2,0 2,1 «Александръ Тралесскій» (Ρωσικά)
  3. plus.si.cobiss.net/opac7/conor/107401827.
  4. CONOR.SI. 107401827.
  5. 5,0 5,1 Paul de Roux: «Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays» (Γαλλικά) Éditions Robert Laffont. 1994. σελ. 59. ISBN-13 978-2-221-06888-5. ISBN-10 2-221-06888-2.
  6. 6,0 6,1 «Η εξέλιξη των ιατρικών αντιλήψεων στο Βυζάντιο κατά τον 9ο αι». archaiologia.gr. 
  7. 7,0 7,1 «Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής». www.mednet.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2016. 
  8. Kudlien, Fridolf (1970). Alexander of Tralles, xii. 8, p. 346
  9. Paul of Aegina, iii. 21. 78, vii. 5, 11, 19, pp. 447, 495, 650, 660, 687
  10. Agathias, History v. p. 149
  11. Greenhill, William Alexander (1867). «Alexander». Στο: William Smith, επιμ. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston: Little, Brown and Company, σσ. 126–127. http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=moa;cc=moa;idno=acl3129.0001.001;q1=demosthenes;size=l;frm=frameset;seq=141. 
  12. Kudlien, Fridolf (1970). Alexander of Tralles, iv. p. 198
  13. Kudlien, Fridolf (1970). Alexander of Tralles, i. 15, pp. 156, 157
  14. Kudlien, Fridolf (1970). Alexander of Tralles, xii. 7, p. 339
  15. 15,0 15,1 Kudlien, Fridolf (1970). Alexander of Tralles, xii. 1, p. 313
  16. Joannes Actuarius, De Urin. Differ. c. 2. p. 43
  17. John Freind, The History of Physic
  18. Johann Albert Fabricius. Bibl. Graec. vol. xii. p. 593, sq. ed. vet.
  19. Albrecht von Haller, Bibliotheca Medicinae Practicae, tom. i.
  20. Curt Polycarp Joachim Sprengel. Hist. de la Méd. tom. ii.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμαChisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Alexander of Tralles» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press