Αγκοστίνιο Νέτο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αγκοστίνιο Νέτο
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
António Agostinho Neto (Πορτογαλικά)
Γέννηση17  Σεπτεμβρίου 1922[1][2][3]
Ícolo e Bengo
Θάνατος10  Σεπτεμβρίου 1979[1][2][4]
Μόσχα
Αιτία θανάτουκαρκίνος στο πάγκρεας[5]
Τόπος ταφήςΛουάντα
Χώρα πολιτογράφησηςΛαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας
ΘρησκείαΜεθοδισμός
Καθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΠορτογαλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΠορτογαλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Κοΐμπρα
Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
ποιητής
ιατρός συγγραφέας
πολιτικός κρατούμενος
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΛαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΕμφύλιος Πόλεμος της Ανγκόλας και Πόλεμος της Ανεξαρτησίας της Ανγκόλας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Αγκόλας (1975–1979)
Βραβεύσειςβραβείο Ειρήνης Λένιν
τάγμα του Λένιν[7]
Τάγμα της Πλάγια Γκιρόν[7]
τάγμα των πρωτθητών του Όλιβερ Ρέτζιναλντ Τάμπο (27  Απριλίου 2014)[8]
Order of Amilcar Cabral 1st Class[7]
Εθνικό Τάγμα της Αξίας[7]
Τάγμα του Γιουγκοσλαβικού Αστέρα
Order of the Most Ancient Welwitchia Mirabilis[7]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Δημοκρατίας της Πολωνίας[7]
τάγμα του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ[7]
μετάλλιο Αμίλκαρ Καμπράλ[7]
Order of Amilcar Cabral
Τάγμα της Αξίας της Δημοκρατίας της Πολωνίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αγκοστίνιο Νέτο (António Agostinho Neto, 1922 - 1979) ήταν επαναστάτης, πολιτικός και συγγραφέας, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος της Ανγκόλας, από το 1975 ως το 1979. Ηγήθηκε του Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας (MPLA).

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Κατέτε της επαρχίας Μπένγκο, στις 17 Σεπτεμβρίου του 1922 και ολοκλήρωσε το Γυμνάσιο στη Λουάντα. Γιος Μεθοδιστή πάστορα, ο Νέτο έφυγε από τη χώρα του και σπούδασε στην Πορτογαλία, στα πανεπιστήμια της Κοΐμπρα και της Λισαβόνας. Το 1951 συνελήφθη για αυτονομιστικές δραστηριότητες και απελευθερώθηκε επτά χρόνια αργότερα. Ο Νέτο ολοκλήρωσε τις σπουδές του και παντρεύτηκε τη Μαρία Ευγενία ντα Σίλβα την ημέρα που αποφοίτησε. Επέστρεψε στην Ανγκόλα το 1959.[9]

Πολιτική καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Δεκέμβριο του 1956 το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ανγκόλας (PCA) ενώθηκε με το Κόμμα του Ενιαίου Αγώνα για τους Αφρικανούς στην Ανγκόλα (PLUA) σχηματίζοντας το Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας (MPLA), με Γενικό Γραμματέα το Βιριάτο ντα Κρους, αρχηγό του Κομμουνιστικού Κόμματος (PCA) και τον Νέτο ως πρόεδρο.[10]

Οι αποικιακές αρχές της Πορτογαλίας συνέλαβαν το Νέτο στις 8 Ιουνίου 1960. Οι υποστηρικτές του πραγματοποίησαν πορεία από το Μπένγκο ως το Κατέτε απαιτώντας την απελευθέρωσή του. Ωστόσο, απωθήθηκαν από τον πορτογαλικό στρατό, που άνοιξαν πυρ σκοτώνοντας 30 και τραυματίζοντας άλλους 200 στη σφαγή του Icolo e Bengo. Έπειτα ο Νέτο εξορίστηκε από τους Πορτογάλους στο Πράσινο Ακρωτήριο και φυλακίστηκε στη Λισαβόνα. Η κυβέρνηση , έπειτα από διεθνείς πιέσεις, αναγκάστηκε να τον αποφυλακίσει και να τον θέσει σε κατ' οίκον περιορισμό στην πορτογαλική πρωτεύουσα. Ο Νέτο κατάφερε να δραπετεύσει στο Μαρόκο και έπειτα πήγε στο Ζαΐρ.

Το 1962 επισκέφτηκε τις ΗΠΑ και συνάντησε την άρνηση του Κένεντι να δοθεί βοήθεια για τον πόλεμο κατά των Πορτογάλων. Αντί αυτής, η κυβέρνηση του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι ενίσχυσε οικονομικά το αντικομμουνιστικό μέτωπο FNLA του Όλντεν Ρομπέρτο.[11]

Το 1965 συναντήθηκε με τον Τσε Γκεβάρα και άρχισε να δέχεται υποστήριξη από την Κούβα.[12]

Υπήρξε ένα από τα πρώτα μέλη του MPLA, μιας από τις τρεις ομάδες που ανταγωνίζονταν για την εξουσία έπειτα από την αποχώρηση των Πορτογάλων από την Ανγκόλα. Στις 11 Νοεμβρίου 1975 η χώρα έγινε ανεξάρτητη και ο Νέτο πρώτος Πρόεδρος της. Η κυβέρνησή του σύναψε στενούς δεσμούς με τη Σοβιετική Ένωση μαζί με άλλα κράτη του Ανατολικού Μπλοκ και άλλα κομμουνιστικά κράτη. Τον διαδέχθηκε στην προεδρία της Ανγκόλας αλλά και στην ηγεσία του MPLA ο Ζοζέ Εντουάρντο ντος Σάντος.

Πέθανε σε νοσοκομείο στη Μόσχα, κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης για καρκίνο, στις 10 Σεπτεμβρίου του 1979.[13]

Διακρίσεις και τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ημέρα των γενεθλίων του εορτάζεται ως εθνική Εορτή των Ηρώων (αργία στην Ανγκόλα). Το όνομα του Νέτο δόθηκε στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας. Η Σοβιετική Ένωση τίμησε με το Βραβείο Λένιν τον Ανγκολέζο πολιτικό, για την ειρήνη (περίοδος 1975-76). Επίσης, προς τιμήν του πατέρα της ανεξαρτησίας της Ανγκόλας ο Τσινούα Ατσέμπε έγραψε το ποίημα Agostinho Neto.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6c123pj. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 48255835. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. neto-antonio-agostinho. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11917562p.
  5. elpais.com/diario/1979/09/12/portada/305935202_850215.html.
  6. CONOR.SI. 242465635.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 www.archeofactu.pt/frontoffice/default.aspx?ctrl=experiencia_det&id=432&cid=5.
  8. www.thepresidency.gov.za/national-orders/order-companions-o.r.-tambo-0.
  9. Tvedten, Inge (1997). Angola: Struggle for Peace and Reconstruction. σελίδες 29-30. 
  10. Africa Year Book and Who's who. 1977. σελίδες 238–239. 
  11. Walker, John Frederick (2004). A Certain Curve of Horn: The Hundred-Year Quest for the Giant Sable Antelope of Angola. σελίδες 146-148. 
  12. Abbott, Peter· Manuel Ribeiro Rodrigues (1988). Modern African Wars: Angola and Mocambique, 1961-74. σελ. 10. 
  13. Thomas Johnson, Agostinho Neto, 56, Angola's Leader, Dies in Moscow After Surgery. The New York Times, 12 Σεπτεμβρίου 1979.
  14. Achebe, Chinua. «Agostinho Neto». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2008. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]