Έσση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά το κρατίδιο της κεντρικής Γερμανίας. Για την ομώνυμη πόλη, δείτε: Έσσεν.

Συντεταγμένες: 50°36′28.9″N 9°1′42.5″E / 50.608028°N 9.028472°E / 50.608028; 9.028472

Έσση

Σημαία

Έμβλημα
ΧώραΓερμανία
Διοικητική υπαγωγήΓερμανία
ΠρωτεύουσαΒίζμπαντεν
ΓλώσσεςΓερμανικά
Διοίκηση
 • Minister-President of HesseBoris Rhein (από 2022)[1]
Έκταση21.100 km²
Υψόμετρο264 μέτρα
Πληθυσμός6.265.809 (31  Δεκεμβρίου 2018)[2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες50°36′29″N 9°1′42″E
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος

Η Έσση (γερμανικά: Hessen, προφέρεται Χέσσεν) είναι ομόσπονδο κρατίδιο της κεντρικής Γερμανίας. Συνορεύει με τα κρατίδια της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, της Κάτω Σαξονίας, της Θουριγγίας, της Βαυαρίας, της Βάδης-Βυρτεμβέργης και της Ρηνανίας-Παλατινάτου. Έχει ως πρωτεύουσα την αριστοκρατική πόλη Βίζμπαντεν, ενώ άλλες σημαντικές πόλεις του κρατιδίου είναι η Φρανκφούρτη (η μεγαλύτερη πόλη της Έσσης και το οικονομικό κέντρο της Γερμανίας), το Κάσσελ, το Ντάρμστατ, το Όφενμπαχ και το Γκίσεν. Έχει συνολικό πληθυσμό 6.070.200 κατοίκους (Φεβρουάριος 2008).

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κάσσελ, η θέα από το Ανάκτορο του Βίλχελμσχεε
Φρανκφούρτη, η θέα από έναν ουρανοξύστη

Με εξαίρεση το νοτιοδυτικό της τμήμα, η Έσση είναι κυρίως ορεινή και διασχίζεται από τους ποταμούς Φούλντα, Λαν και Μάιν. Εκτείνεται μεταξύ του άνω ρου του Βέζερ προς τα βορειοδυτικά και του μέσου Ρήνου προς τα νοτιοδυτικά. Το κρατίδιο περιλαμβάνει την οροσειρά Τάουνους, η οποία ορίζεται από το Λαν και τον Μάιν, και τον ηφαιστειακό όγκο Φόγκελσμπεργκ. Στα νότια περιλαμβάνει μερικώς τα όρη Όντενβαλντ. Η περιοχή καλύπτεται από πυκνά δάση και βοσκότοπους.

Ο νότος του κρατιδίου είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένος με τη μητροπολιτική περιοχή της Φρανκφούρτης που περιέχει και τις πόλεις Όφενμπαχ, Ντάρμστατ και Βιζμπάντεν. Στο κεντρικό μέρος βρίσκονται οι πόλεις Γκίσεν και Μάρμπουργκ. Ανατολικά βρίσκεται η πόλη Φούλντα και βόρεια το Κάσσελ. Εκτός από το ανατολικό μέρος οι γεωγραφικές περιοχές αντιστοιχούν στις διοικητικές περιφέρειες.

Διοικητικές περιφέρειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Έσση διαιρείται σε τρεις διοικητικές περιφέρειες (Bezirke) οι οποίες περιλαμβάνουν συνολικά 21 επαρχίες (διοικητικά αντίστοιχες νομών):

  1. Γκίσεν (Gießen) με διοικητική έδρα το Γκίσεν
  2. Κάσσελ (Kassel) με διοικητική έδρα το Κάσσελ
  3. Ντάρμστατ (Darmstadt) με διοικητική έδρα το Ντάρμστατ

Ανεξάρτητες αστικές περιφέρειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ανεξάρτητες από επαρχίες αστικές περιφέρειες (Kreisfreie Städte) της Έσσης είναι οι εξής:

Θρησκεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη βόρεια Γερμανία οι κάτοικοι είναι ως επί το πλείστον Ευαγγελικοί χριστιανοί και στη νότιο Γερμανία Καθολικοί χριστιανοί. Τα σύνορα των δύο περνάνε μέσα από το κρατίδιο της Έσσης. Υπάρχουν όμως και θρησκευτικές νησίδες της άλλης πλευράς, στις οποίες οι κάτοικοι έχουν μεγάλη δογματική προσήλωση.

Κουζίνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μηλόκρασο σε παραδοσιακό ποτήρι και κανάτα από την Έσση

Η διεθνώς γνωστότερη σπεσιαλιτέ της Έσσης είναι τα Λουκάνικα Φρανκφούρτης, τα οποία παραδοσιακά προσφέρονται με ξινό λάχανο (Sauerkraut). Αντί για μπίρα, η οποία έχει επίσης μια σχετική παράδοση, οι κάτοικοι της Έσσης συχνά προτιμούν το μηλόκρασο η και χυμό από μήλο. Συνήθως την εποχή του Πάσχα προσφέρεται η Γκρύνε Σόσε (Grüne Soße, πράσινη σάλτσα), ένα είδος κρύας σούπας από λαχανικά. Στο βόρειο μέρος του κρατιδίου μια τοπική σπεσιαλιτέ είναι το τοπικό λουκάνικο "Άλε Βουρστ" (Ahle Wurst, "παλιό" λουκάνικο λόγω μακράς ωρίμανσης), που προσφέρεται στην ώριμη, αλλά και σε φρέσκια μορφή. Ένα γλύκισμα στη Φρανκφούρτη είναι τα Μπέτμενχεν (Bethmännchen), που είναι κομμάτια μάρτσιπαν (αμυγδαλόπαστας) φλαμπέ με αμύγδαλα.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κρατίδιο είναι ένα από τα πλουσιότερα της Γερμανίας. Το ακαθάριστο εθνικό προϊόν της το 2012 ήταν 227 δισεκατομμύρια € [3]. Η Έσση είναι η 31η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Επίσης οι δύο δήμοι της Γερμανίας με τους πλουσιότερους κατοίκους που βρίσκονται στην Έσση, είναι το Κένιγκσταϊν (Königstein) και το Μπαντ Χόμπουργκ.

Μεγάλες και γνωστές εταιρίες με έδρα το κρατίδιο είναι η Deutsche Bank, Commerzbank, Fraport, Merck, B. Braun, Buderus και Deutsche Börse. Καμμία από τις μεγάλες βιομηχανίες μετάλλου ή ανθρακωρυχεία δεν βρίσκονται στην Έσση.

Μέσα μαζικής ενημέρωσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Hessischer Rundfunk είναι η κρατική ραδιοφωνία και τηλεόραση της Έσσης, και μέλος της κοινοπραξίας ARD. Σημαντικότερη εφημερίδα είναι η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) που διαβάζεται σε όλη τη Γερμανία. Αρκετοί εκδοτικοί οίκοι είχαν ή έχουν έδρα τη Φρανκφούρτη, όπου διοργανώνεται και η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου.

Πολιτική, σύμβολα και ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο εθνικός ύμνος του κρατιδίου είναι το Hessenlied (ο ύμνος της Έσσης), ενώ η Σημαία της Έσσης είναι ερυθρόλευκη. Σύμβολο είναι το λιοντάρι. Το κρατίδιο ιδρύθηκε το 1947 ενώ παλαιότερα υπήρχαν μέχρι το 1918 τα πριγκιπάτα της Έσσης, που χωρίστηκαν από τους διαδόχους. Η ονομασία είναι Έσση (Hessen) και σπανιότερα η Χώρα τον Έσσων (Hessenland). Η αρχαία Ελληνική ονομασία είναι Ασσία και στα λατινικά Hassia.

Μια ιδιοτροπία στο σύνταγμα του κρατιδίου ήταν η ποινή θανάτου, που δεν μπορεί όμως να εκτελεστεί, διότι οι ομοσπονδιακοί νόμοι της Γερμανίας (στο γερμανικό σύνταγμα αναγράφεται η φράση "Bundesrecht bricht Landesrecht." (άρθρο 31 του γερμανικού συντάγματος) – Ο ομοσπονδιακός νόμος είναι ανώτερος από τον τοπικό νόμο.[4]) υπερισχύουν νομικά των νόμων των κρατιδίων. Κάθε τέσσερα χρόνια διεξάγονται τοπικές εκλογές στο κρατίδιο για την ανάδειξη των μελών του τοπικού Κοινοβουλίου (Landtag) με έδρα το Βίζμπαντεν. Πρωθυπουργός του κρατιδίου είναι ο Μπόρις Ράιν, προσκείμενος στην CDU από τις 31 Μαΐου 2022.

Το 2018 η διάταξη για τη ποινή θανάτου αφαιρέθηκε από το σύνταγμα της Έσσης μετά από δημοψήφισμα, όπου το 83% των ψήφων ήταν υπέρ της κατάργησης.[5]

Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2023[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν στις 8 Οκτωβρίου 2023. [6] Το αποτέλεσμα ήταν μια σαφής νίκη για το CDU, το οποίο έλαβε σχεδόν το 35% των ψήφων με διαφορά 7,6 ποσοστιαίων μονάδων. Με 18%, η Εναλλακτική για τη Γερμανία ανέβασε τα ποσοστά της κατά πάνω από πέντε μονάδες και έγινε για πρώτη φορά το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα σε δυτικό κρατίδιο. Οι Πράσινοι έχασαν αντίθετα πέντε μονάδες, πέφτοντας στην τέταρτη θέση με 15%, ακριβώς πίσω από το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) που υπέστη παρόμοιες απώλειες. Το Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP) ξεπέρασε οριακά το εκλογικό όριο του 5% με ποσοστό 5,035%- εν τω μεταξύ, Η Αριστερά έπεσε στο 3,1% και έχασε όλες τις έδρες της.[7] Συνολικά, ο νυν συνασπισμός αύξησε την πλειοψηφία του, με ενισχυμένη τη θέση του κορυφαίου CDU.[8][9] Στις 18 Ιανουαρίου 2024 επανεξελέγη (με 76 ψήφους υπέρ έναντι 56 κατά) πρωθυπουργός ο Μπόρις Ράιν.

2008[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εκλογές που διεξήχθησαν στις 27 Ιανουαρίου του 2008 είχαν ως αποτέλεσμα το κυβερνών κόμμα CDU (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση) σχεδόν να ισοψηφίσει με τους Σοσιαλδημοκράτες SPD. Οι εκλογές ήταν οι πρώτες στις οποίες έλαβε μέρος το Κόμμα των Πειρατών (Piratenpartei)[10].

2009[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών στην Έσση το 2009

Οι εκλογές του 2009 διεξήχθησαν πρόωρα στις 18 Ιανουαρίου 2009 μετά την αποτυχία των Σοσιαλδημοκρατών να σχηματίσουν κυβέρνηση μειοψηφίας[11]. Το κυβερνών κόμμα Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) όπως και η Αριστερά διατηρήθηκαν στα ίδια επίπεδα με τις εκλογές του 2008 και το πρώτο παρουσίασε μικρή αύξηση. Αντίθετα το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα SPD απώλεσε 13%, ποσοστό που πήγε στο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP). Οριακά με μόλις άνω του 5% εισήχθη στο τοπικό κοινοβούλιο[12] το αριστερό κόμμα Η Αριστερά (Die Linke).

2013[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

2018[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Hessischer Landtag wählt Boris Rhein zum neuen Ministerpräsidenten».
  2. de.statista.com/statistik/daten/studie/155150/umfrage/entwicklung-der-bevoelkerung-von-hessen-seit-1961/.
  3. «Grundzahlen Bruttoinlandsprodukt, Bruttowertschöpfung». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2011. 
  4. article 31 GG It would, of course, also be inactive due to lack of an implementing penal law today.
  5. [1]
  6. «Landtagswahl findet am 8. Oktober 2023 statt». hessen.de (στα Γερμανικά). 17 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023. 
  7. «Germany: Scholz coalition battered in Bavaria, Hesse polls». Deutsche Welle. 9 Οκτωβρίου 2023. 
  8. «German conservative opposition wins 2 state elections, with far-right making gains». Associated Press. 8 Οκτωβρίου 2023. 
  9. «German voters move further to the right». Deutsche Welle. 9 Οκτωβρίου 2023. 
  10. «Hessians Hope to Weave Election Magic». 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (html) στις 23 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2008. 
  11. «Umfrage in Hessen zeigt erdrutschartige Verluste für SPD». Reuters. 4 Δεκεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2008. 
  12. «Άνετη επικράτηση των Χριστιανοδημοκρατών δείχνουν οι κάλπες στην Έσση». in.gr. 19 Ιανουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]